ส้มแขก
ส้มแขก ไม้ยืนต้นในวงศ์เดียวกับมังคุด
ส้มแขก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Garcinia atroviridis) เป็นไม้ยืนต้นในวงศ์เดียวกับมังคุด พบมากในภาคใต้ของประเทศไทยและมาเลเซีย
มีลักษณะเด่นดังนี้:
- ลักษณะ: เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ผลมีลักษณะกลมแบนคล้ายฟักทองขนาดเล็ก มีร่องตามยาว ผิวเรียบ สีเขียว เมื่อแก่จัดจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองส้ม มีรสชาติเปรี้ยวจัด
- การใช้ประโยชน์:
- การปรุงอาหาร: นิยมนำผลมาฝานเป็นชิ้นแล้วตากแห้ง เรียกว่า ส้มแขกแห้ง ใช้เป็นเครื่องปรุงรสเปรี้ยวในอาหารไทยภาคใต้ เช่น แกงส้ม แกงเหลือง ต้มส้ม หรือใช้แทนมะนาว/มะขามเปียก
- สมุนไพร: มีสรรพคุณทางยาหลายอย่าง โดยเฉพาะผลซึ่งมีสารสำคัญคือ กรดไฮดรอกซีซิตริก (Hydroxycitric acid: HCA) ซึ่งเชื่อว่ามีส่วนช่วยในการควบคุมน้ำหนัก ลดความอยากอาหาร และลดการสะสมไขมัน
สรรพคุณและประโยชน์ที่สำคัญ:
- ช่วยลดน้ำหนัก/ไขมันส่วนเกิน: สาร HCA ในส้มแขกถูกนำมาใช้ในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อช่วยควบคุมน้ำหนัก โดยเชื่อว่าช่วยสกัดกั้นการเปลี่ยนคาร์โบไฮเดรตเป็นไขมันสะสม และช่วยเพิ่มการเผาผลาญ
- เป็นยาระบายอ่อน ๆ: ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก
- ขับเสมหะและแก้ไอ: ดอกส้มแขกมีสรรพคุณช่วยในเรื่องนี้
- บำรุงสุขภาพ: ช่วยฟอกโลหิต มีฤทธิ์เป็นยาขับปัสสาวะ
