ถั่วเหลือง
ถั่วเหลือง พืชที่ให้โปรตีนสูง
ถั่วเหลือง เป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทยและหลายประเทศทั่วโลก มีคุณค่าทางเศรษฐกิจสูง เนื่องจากใช้ได้ทั้งในอุตสาหกรรมอาหารและอุตสาหกรรมอื่น ๆ
ลักษณะทั่วไปของถั่วเหลือง
- เป็นพืชล้มลุก อายุสั้น (อายุเก็บเกี่ยวประมาณ 75–120 วัน)
- สูงประมาณ 30–100 ซม. แล้วแต่พันธุ์
- ใบประกอบแบบ 3 ใบย่อย ใบสีเขียวเข้ม
- ดอกสีม่วงหรือสีขาว ขนาดเล็ก
- ฝักมีลักษณะเป็นทรงยาว ภายในมีเมล็ดถั่วเหลือง 2–4 เมล็ด
ถั่วเหลืองเป็นพืชเศรษฐกิจเพราะว่า
- ใช้เป็นอาหารหลักของคนและสัตว์
- เมล็ดมีโปรตีนสูง (~40%) และน้ำมัน (~20%)
- ใช้ผลิตเต้าหู้ น้ำนมถั่วเหลือง ซีอิ๊ว เทมเป้ ฯลฯ
- กากถั่วเหลืองใช้ผสมอาหารสัตว์ (โดยเฉพาะอาหารสุกร ไก่ และปลา)
- มีความต้องการสูง
- ไทยต้องนำเข้าถั่วเหลืองและกากถั่วเหลืองจำนวนมากทุกปี
- เป็นพืชที่มีตลาดทั้งในและต่างประเทศ
- ช่วยปรับปรุงดิน
- เป็นพืชตระกูลถั่ว ช่วยตรึงไนโตรเจนในดิน เพิ่มความอุดมสมบูรณ์
- เหมาะสำหรับการปลูกหมุนเวียนกับข้าวโพด มันสำปะหลัง ฯลฯ
- ปลูกได้หลายฤดู
- สามารถปลูกได้ในฤดูฝนและฤดูแล้งในบางพื้นที่
- ปลูกได้ทั่วประเทศ โดยเฉพาะภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ถั่วเหลืองใช้ทำอะไรได้บ้าง
- บริโภคโดยตรง
- นำมาทำ เต้าหู้, น้ำนมถั่วเหลือง, ถั่วงอก, เทมเป้, มิโสะ, ซีอิ๊ว
- ใช้ในอุตสาหกรรม
- ผลิต น้ำมันถั่วเหลือง สำหรับปรุงอาหาร
- กากถั่วเหลืองใช้เป็น อาหารสัตว์
- แปรรูปเป็น โปรตีนเกษตร (เนื้อเทียมจากถั่วเหลือง)
- ใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร
- เป็นพืชตระกูลถั่วที่ ช่วยตรึงไนโตรเจนในดิน ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ขึ้น
- นิยมปลูกสลับหรือแซมกับพืชหลัก เช่น ข้าวโพด
พื้นที่ปลูกถั่วเหลืองหลักในประเทศไทย
- เชียงใหม่ ลำพูน พะเยา น่าน (ภาคเหนือ)
- ขอนแก่น มหาสารคาม อุดรธานี (ภาคอีสาน)
- กาญจนบุรี ราชบุรี (ภาคตะวันตก)
ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง
- อาหาร: เต้าหู้, ซีอิ๊ว, น้ำมันถั่วเหลือง, ถั่วงอก
- อุตสาหกรรม: น้ำมันพืช, อาหารสัตว์, ผลิตภัณฑ์โปรตีนเกษตร
- เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพ (สารสกัดจากถั่วเหลือง)
ถั่วเหลืองคือพืชตระกูลถั่ว ที่มีเมล็ดอุดมไปด้วยโปรตีนและไขมัน นิยมปลูกและบริโภคทั่วโลก โดยเฉพาะในเอเชียตะวันออก เช่น จีน ญี่ปุ่น และไทย
